Hoe ziet preimot eruit?
De preimot, Acrolepiopsis assectella, is een kleine nachtvlinder van 1.5 cm, bruin van kleur met gevlekte vleugels. Typerend voor de preimot is het wit driehokje op de vleugels als de preimot stil zit.
Overdag schuilen de motjes in het gewas dichtbij de grond. De volwassen motjes leven gemiddeld 8 tot 10 dagen.
De preimot komt in de grootste delen van Europa voor. Ze kent in de Noordelijke regio’s twee à drie generaties en in het Zuiden 4 à 5 elkaar overlappende generaties.
Levenscyclus van de preimot
De preimot overwintert als pop of als volwassen motje. De eerste nacht na het uitkomen uit de pop verspreidt het vrouwtje haar sexferomoon om mannetjes aan te trekken. Ook de mannetjes laten hun sexferomoon vrij. Vrouwtjes paren normaal gezien maar 1 keer terwijl de mannetjes 2 tot 3 keer paren maar slechts 1 keer per nacht.
De bevruchte vrouwtjes leggen de daaropvolgende nacht eitjes af op de toppen van de preibladeren.
De eitjes van de preimot zijn 0.5 mm lang, ovaalvormig en vuilwit van kleur. Ze worden verspreid op de bladeren afgezet, zowel aan de onderzijde als aan de bovenzijde van het blad. Een vrouwtje leeft gemiddeld een week en legt deze periode tussen de 100 en 120 eitjes af.
De eitjes komen na 3 tot 10 dagen uit. Uit de eitjes komen kleine, geelachtige rupjes die vreten aan de bladeren. De rupsen doorlopen 5 larvestadia. Naargelang de rupsen ouder zijn, verkleuren ze van geel naar geelgroen met een bruine kop. De ontwikkeling van de larven duurt ongeveer 2 weken (is temperatuursgebonden).
De volgroeide rupsen verpoppen in een netvormige cocon in de grond gedurende 1 week.
De vlucht van de eerste generatie preimotten loopt vanaf half april tot begin juni. De tweede generatie preimotten vliegen tussen half juni en eind augustus. De derde generatie start begin september. De motten van de derde generatie leggen geen eitjes meer maar overwinteren.
Wat doet preimot?
De rupsen van de preimot vreten zich gangen naar beneden tot in het hart van de preiplant. De rupsen raspen het bladmoes weg waardoor er een soort zagemeel achterblijft. Van de bladmoes die wordt weggevreten blijft vaak nog maar een dun vliesje over. Dit dun vliesje valt na verloop van tijd uit de het blad waardoor er gaten in de bladeren ontstaan.
Ook gescheurde bladeren en witte strepen kunnen op preimot wijzen.
Als de rupsen tot in het hart van de preiplant doordringen, kan de plant gaan rotten.
Op ui en knoflook leeft de rups in de holle bladeren en soms boort ze zichzelf tot in de bol.
welke planten worden aangetast door de preimot?
Alle Allium-soorten kunnen door preimot worden getroffen. Ui, prei, sjalotten en knoflook zijn de belangrijkste waardplanten.
Hoe preimot bestrijden?
Uiteraard kiezen we voor een biologische bestrijding van de preimot! Wat kan je doen?
Bladeren met eitjes weg knippen
Als je heel oplettend bent, kan je de vuilwitte eitjes opmerken op de bovenste bladeren. De eerste aantasting vindt meestal plaats in de randrijen. Daar inspecteer je best goed en regelmatig vanaf april. Als je de eitjes opmerkt, kan je het aangetaste deel van de preibladeren wegknippen en meegeven met de GFTbak.
Feromoonval tegen preimot
Hang een feromoonval preimot op. In de deltaval hang je een feromoon preimot. Dit feromoon verspreidt dezelfde geur als een preimotwijfje dat wil paren. Hierdoor worden de mannetjes in de val gelokt. Door deze val tijdig op te hangen, kan je de mannetjes uit je omgeving wegvangen.
De feromoonval wordt opgehangen gedurende de twee vluchtperiodes van de preimot:
- Van half april tot begin juni: eerste vluchtperiode. Bij warm weer vanaf begin april ophangen.
- Van half juni tot eind augustus: tweede en meest schadelijke vluchtperiode.
- Vanaf begin september: derde vluchtperiode.
De larven uit de tweede generatie motten richten de meeste schade aan. Ingeval je vroege prei kweekt, heb je minder last van de preimot dan bij de herfst- en winterprei met uitzondering van een extreem warm voorjaar.
Prei vochtig houden
De prei goed vochtig houden tijdens de groei, helpt om de schade van de preimotlarven te beperken. Na het bevochtigen kan je lavameel over de prei stuiven. Deze maatregels zorgen ervoor dat de prei goed kan doorgroeien en een sterk, hard blad krijgt waardoor de plant de schade van de preimot beter kan doorstaan.
Aaltjes tegen rupsen spuiten
Als de rupsen nog niet in de preischacht zitten, kan je de preibladeren bespuiten met Felti-care, aaltjes tegen rupsen; de aaltjes die op de rupsen terechtkomen, dringen binnen in de rupsen en gaan ze bacterieel vergiftigen. Als de rupsen al in de schacht zitten, is het zinloos om nog te spuiten. Dit geldt voor elk rupsenmiddel omdat het contactmiddelen zijn. Eénmaal in de schacht, zijn de rupsen veilig voor elk bestrijdingsmiddel.
Preimot voorkomen
Heb je elk jaar last van de preimot, kan je de prei kweken onder klimaatdoek of fijnmazig insectengaas.
Wil je tegelijkertijd preimineervlieg, preimot en preivlieg bestrijden, kies dan voor het fijnmazig insectengaas; klimaatdoek houdt enkel de preimot tegen. De preimot is een nachtvlinder, dus overdag kan je zonder problemen de klimaatdoek verwijderen om te wieden of aan te aarden.
Wil je meer weten over preimineervlieg en preivlieg?
Heb ik preimot of preiroest?
Preiroest is een schimmel die vaak tegen het einde van het seizoen op prei voorkomt. De preibladeren vertonen dan roestbruine puntjes, vandaar de naam preiroest.