Coloradokevers komen oorspronkelijk uit het zuiden van Noord-Amerika. In 1877 werden ze voor het eerst in Europa gesignaleerd. Na wereldoorlog I heeft de coloradokever zich echt weten te vestigen in Europa. Nu komt de kever algemeen voor op grote oppervlaktes van Noord-Amerika en grote delen van Europa, Azië en Noord-Afrika.
Hoe ziet de coloradokever eruit?
Volwassen coloradokever
De coloradokever, ook wel aardappelkever genoemd, wordt ongeveer 1 cm lang. De vorm lijkt een beetje op een lieveheersbeestje maar de kleur van zijn lichaam is totaal anders. Typisch voor de coloradokevers zijn de zwarte strepen op zijn dekschilden. De kleur van de kever is geel tot lichtbruin terwijl de kop oranjegeel van kleur is.
Eitjes van de coloradokever
De eitjes van de coloradokever zijn oranjegeel van kleur als ze net zijn afgelegd. Ze worden met de punt van het eitje aan het blad gekleefd en staan in een gerangschikte structuur. Eén vrouwtje legt tussen de 300 en 700 eitjes af, telkens in groepjes van 12 tot 25 eitjes per legsel.
Als de eitjes volgroeid zijn, kleuren ze donkerder. Kort daarna zie je de larven uit de eitjes komen. De eitjes van een legsel komen ongeveer tegelijkertijd uit.
Larven van de coloradokever
Naargelang de warmte van het voorjaar, komen de afgelegde eitjes uit na 5 tot 21 dagen. De jonge larven voeden zich eerst met de restanten van de eischaal waaruit ze zijn gekomen.
De larven vervellen drie keer en doorlopen dus 4 larvale stadia. Elke keer worden de larven groter en vraatzuchtiger. Als het tijd is om te verpoppen, laten de larven zich op de grond vallen. Ze graven zich enkele cm in de grond waar de verpopping vervolgens plaats vindt.
Er komen verschillende larvestadia tegelijk op de planten voor.
Hoe krijg ik coloradokever in mijn tuin?
Coloradokevers overwinteren in de grond en komen in het voorjaar tevoorschijn. Eerst moeten ze eten om hun vliegspieren te herstellen, dus zoeken ze kruipend naar voedsel.
Ze voeden zich met planten uit de nachtschadefamilie, zoals aardappelen, tomaten, aubergines en paprika’s. Aardappelplanten zijn daarbij hun absolute favoriet.
Omdat deze gewassen vroeg in het voorjaar meestal nog niet beschikbaar zijn, richten ze zich op opslagplanten van aardappel (uit achtergebleven knollen) en wilde planten uit de nachtschade familie.
Zijn er geen waardplanten in de buurt, dan kunnen jonge kevers kilometers afleggen op zoek naar nieuwe aardappelvelden. Zo duikt een plaag soms onverwacht op, ook na jaren van afwezigheid.
Wat eet de coloradokever?
De coloradokever, zowel de volwassen kevers als de larven, voeden zich met bladeren van planten uit de nachtschade familie. Bij gebrek aan loof gaan de aardappelknollen of tomaten niet meer verder ontwikkelen.
Coloradokever op aardappel
De aardappel is de meest geliefde plant voor de coloradokever. De bloemen en bladeren van de aardappelplanten worden zowel door de volwassen kevers als door de larven gesmaakt. De larven voeden zich soms ook met de stengels en houtige delen van de planten.
De volwassen kevers vind je in eerste instantie in de buitenste randen van het perceel, zeker als ze van ergens anders komen. De volwassen kevers eten randen van de bladeren. De larven daarentegen eten de bladeren volledig op.
Overlast van coloradokever kan ontstaan op maisvelden en bietenvelden waar het jaar voordien aardappels zijn gekweekt. De opslagplanten van aardappelen die tussen de mais en bieten groeien, trekken coloradokevers aan zonder dat ze bestreden worden omdat er eigenlijk mais of bieten staan te groeien. Zo ontstaat een coloradokever plaag in die velden. De mensen rond de percelen krijgen dan overlast van coloradokevers. Overal zijn er dan coloradokevers, tot zelfs in de huizen.
Coloradokever op tomaat
Als er voldoende aardappelloof aanwezig is, gaat de coloradokever niet specifiek op zoek naar tomaat of aubergine planten. Worden ze wel aangetast, dan is het vraatschade identiek als bij aardappel.
Coloradokever bestrijden
Geen enkel ander schadelijk insect werd door de mens zoveel bestreden als de coloradokever. Er is zodanig veel vergif tegen de volwassen kever gebruikt dat ze resistent geworden zijn tegen alle bestaande middelen.
Kies daarom voor milieubewuste oplossingen zoals manueel wegvangen en aaltjes tegen coloradokever:
- De volwassen kevers eten niet veel maar gaan vooral paren. Als je de kevers snel wegvangt, wordt de ei-afleg beperkt. Doe dit dagelijks! Kevers die op de grond terecht komen, kruipen wel terug op de planten.
- Controleer en knip de bladeren weg waarop eitjes zijn afgelegd. Eitjes bevinden zich aan de onderkant van de bladeren.
- Larven van de bladeren kloppen met je handen. Als ze op de grond terecht komen, zijn de jonge larven niet beweeglijk genoeg om terug op de planten te kruipen. In de grond sterven de jonge larven af, ze kunnen nog niet verpoppen in dit stadium.
- De larven op de bladeren bestrijden met Felti-care aaljtes. De planten moeten op voorhand goed vochtig worden gezet om vervolgens de oplossing van aaltjes met een spuittoestel op de aardappelbladeren te vernevelen. Zowel de boven- als onderkant moet goed worden bespoten. De aaltjes die op de larven terecht komen, kunnen via lichaamsopeningen in de larven binnendringen en deze vervolgens bacterieel vergiftigen.
- Brandnetelgier wordt aangeraden als huismiddel tegen coloradokever. Brandnetelgier is voor ons een bladmeststof en biedt geen oplossing in de strijd tegen coloradokevers.
- De eitjes van de coloradokevers worden gegeten door larven van het lieveheersbeestje Coleomegilla maculata. Dit lieveheersbeestje is niet te koop. Er worden momenteel experimenten gedaan in hoeverre larven van adalia de plaag onder controle kunnen houden. Wil je het ook proberen, koop de larven van lieveheersbeestjes zo vlug de eerste eitjes van coloradokevers zijn afgelegd.
Wanneer aaltjes tegen coloradokever gebruiken?
De larven van de coloradokever kunnen zowel op het blad als in de grond bestreden worden.
Aaltjes als bladbehandeling tegen larven van coloradokever
De coloradokever legt vanaf eind mei- begin juni gedurende 2 tot 3 weken eitjes af. Een week later zijn de eerste larven actief indien het voldoende warm is. Op dat moment is het de beste periode om de eerste bladbehandeling met Felti-care te geven. Herhaal dit nog meermaals zolang de ei-afleg plaatsvindt en er dus jonge larven ontluiken.
Aaltjes als grondbehandeling tegen larven van coloradokever
Door meteen na de oogst de grond te behandelen met Felti-care, kan je vele larven in de grond afdoden. Ze zijn op dat moment nog niet diep in de grond gekropen om te overwinteren. Zo beperk je het aantal kevers dat in het voorjaar zal uitkomen.
Levenscyclus van de coloradokever
Laten we starten in de grond. Zowel larven als volwassen kevers overwinteren in de grond. De larven kunnen tot 50 cm diep kruipen en daardoor strenge winters overleven. Ze verpoppen in het voorjaar. De volwassen kevers bevriezen als de grond kouder wordt dan - 7°C. Dankzij de warme winters overleven er steeds meer winterkevers. Daardoor is er in het voorjaar een grote basispopulatie aanwezig.
Na de paring worden de eitjes afgelegd eind mei – begin juni aan de onderkant van de bladeren, zovlug de temperaturen meer dan 17°C bedragen. Ze zijn oorspronkelijk licht geel van kleur en staan recht op het blad. De eitjes worden in groepjes afgelegd.
Uit de eitjes komen oranjekleurige larven. Ze gaan onmiddellijk beginnen eten aan het aardappelloof. De larven zijn echte veelvraten waardoor ze al na 3 tot 5 weken vier larvestadia hebben doorlopen en klaar zijn om te verpoppen. Op de bladeren tref je verschillende larvestadia door elkaar aan.
Net voor ze gaan verpoppen, laten de larven zich op de grond vallen. De verpopping gebeurt in de grond. Bij warme zomers en voldoende voedsel komt er hetzelfde jaar nog een tweede generatie tot stand in juli en in uitzonderlijke gevallen ook nog een derde generatie in augustus.
Coloradokever giftig voor mensen?
De coloradokever is niet giftig voor de mens als je ze aanraakt. De volwassen kever en zijn larven zijn wel giftig voor hun natuurlijke vijanden zoals vogels, spinnen en hooiwagens. De bladeren van de nachtschade planten die de coloradokevers eten, bevatten zeer giftige stoffen. De kevers en hun larven gaan deze gifstof uit hun voeding niet opnemen maar terug uitscheiden.