Graszoden of grasmatten zijn een alternatief voor gras zaaien. Grasmatten zijn maar in enkele courante zaadmengsels beschikbaar en worden niet ecologisch gekweekt. Grasmatten kopen is ook veel duurder dan gras zaaien.
Hoe graszoden leggen?
Ben je van plan om zelf grasmatten te leggen? Hierbij een stappenplan graszoden leggen:
- De ondergrond voor grasmatten moet – net als bij het zaaien van gras- goed worden voorbereid. De ondergrond is namelijk de basis van een sterk gazon. Lees hiervoor bij aanleg gazons
- Als de ondergrond in orde is, kan je beginnen met egaliseren. Druk de aarde aan met een tuinwals om te vermijden dat graszoden na het leggen gaan verzakken. Vervolgens egaliseer je de grond met een gewone hark. Hoe vlakker de ondergrond, hoe mooier de grasmat zal liggen. De graszoden liggen best 2 cm lager dan de bestrating.
- De ondergrond moet vochtig zijn om grasmatten te kunnen leggen, eventueel moet je dus vooraf beregenen. Begin met het leggen van de graszoden aan een rechte kant. Zo kan je de graszoden beter recht leggen en hebben je minder te versnijden. Gebruik een gekarteld mes om de grasmatten te snijden.
- Na het leggen moet de grasmat gewalst worden om het contact met de grond te optimaliseren. De kant kan je afwerken met een steker.
- De graszoden moeten onmiddellijk besproeid worden met water. De eerste dagen sproei je best 3 keer per dag. Daarna schakel je over naar twee keer per dag. Geef vooral de zijkanten van het gazon voldoende water want die drogen het snelst uit. Na twee weken blijf je nog dagelijks sproeien.
- Nieuwe grasmatten maaien kan je voor het eerst na een week. Maai op 4 à 5 cm.
Leg de graszoden zo goed mogelijk tegen elkaar aan en probeer ze te schranken in half-steens-verband. Werk van achteren naar voor om te vermijden dat je over de gelegde graszoden loopt.
Wanneer graszoden leggen
Ondanks dat de leveranciers van graszoden stellen dat je het heel jaar rond graszoden kan leggen, kan je je wel voorstellen dat je dit beter in het voorjaar of najaar doet. Net als graszaad moet kiemen, gaan de wortels van de graszoden moeten aanslaan en doorgroeien. Ook hiervoor is een goede bodemtemperatuur (niet te koud of te heet) en voldoende regen nodig. Graszoden zijn gevoelig aan uitdroging dus beregenen is noodzakelijk als er geen regen valt.
Graszaad of graszoden
Graszaad is nog altijd veel populairder dan graszoden. Heb je een moeilijk terrein (hetzij zware grond of een schaduwtuin) kies je best voor graszaad omdat er specifieke mengsels bestaan voor deze situaties.
Zowel voor graszaad als graszoden zijn er voor- en nadelen te bedenken. Ik geef er hier een aantal op een rijtje:
Voordelen graszaad = nadelen graszoden:
- Je kan kiezen tussen diverse graszaadmengsels: voor iedere tuin is er een passend mengsel. Bij grasmatten is de keuze beperkt tot speel-, sport- en siergazon. Soms ook schaduwgazon.
- Kies voor zware gronden of specifieke omstandigheden voor een geschikt zaadmengsel. Graszoden slaan dan moeilijk aan.
- Weide kan je enkel aanleggen met een graszaadmengsel.
- Graszaad is 10 keer goedkoper dan graszoden.
- Graszaad is lang houdbaar. Grasmatten zijn maar 24 tot 48 u houdbaar, afhankelijk van de buiten temperatuur. Idealiter worden ze binnen de 8 uren na levering gelegd.
- Het inzaaien van graszaad is minder arbeidsintensief dan het leggen van graszoden.
- Graszoden vragen veel meer beregening dan graszaad, ook in de lente of de herfst.
- Graszoden worden geleverd op pallet en moeten dus verplaatst worden. (15 kg per stuk)
- Gras herstellen kan beter als je oorspronkelijk een graszaadmengsel gezaaid hebt.
- Bij graszoden ontstaan achteraf sneller schimmelziektes.
- Graszaadmengsels kunnen gecombineerd worden met microklaver of andere bloemenmengsels.
- Graszoden worden opgekweekt en kunnen schadelijke engerlingen of emelten bevatten bij de aankoop.
- Graszoden worden op een niet-ecologische manier op grote schaal gekweekt.
Voordelen graszoden
- Je ziet direct resultaat. Er wordt wel aangeraden om 14 dagen te wachten om het te betreden.
- Je moet niet meer bij zaaien na 2 weken zoals bij graszaad vaak wel moet gebeuren.
- Er komt niet direct onkruidgroei, dus minder wiedwerk gedurende de eerste maanden.
- Men oppert dat grasmatten het heel jaar door kunnen worden gelegd maar idealiter gebeurt het in het voorjaar en najaar. In warme periodes moet men meerdere keren per dag de grasmatten gaan beregenen om uitdroging van de wortels te voorkomen.
Engerlingen in nieuwe graszoden
Graszoden worden bijna altijd gekweekt op zandgronden. Hierdoor krijgen ze vaak last van emelten of engerlingen. De keverlarven houden immers van de zanderige grond.
Graszodenkwekers behandelen de grasmatten tegen engerlingen maar toch merken we heel vaak dat klanten van ons signaleren dat ze engerlingen in hun gekochte graszoden vinden.
Dit is een probleem want engerlingen en emelten eten de graswortels af waardoor het gazon afsterft.
Heb je last van engerlingen of emelten? Je kan dit biologisch aanpakken met B-green, aaltjes tegen engerlingen en C-green, aaltjes tegen emelten.
Hoe worden graszoden gekweekt?
Graszoden worden op akkers op grote schaal gekweekt. Dit gebeurt met de nodige grondbewerkingen: ploegen, beluchten, frezen en – zeer belangrijk voor de kweek van gras – egaliseren van de bodem. Voor het zaaien wordt meestal ook een organische bemesting in de toplaag verwerkt. Met een speciale machine wordt vervolgens het graszaad ingezaaid. Vervolgens worden de akkers regelmatig gewalst zodat de wortels goed in de toplaag worden gedrukt en dieper kunnen kiemen.
Als het gras op lengte is gegroeid, wordt het gemaaid. Gemiddeld gebeurt dit 85 keer vooraleer het gesneden wordt. Veel maaien zorgt ervoor dat het gras in de breedte uitgroeit. De grasvelden worden regelmatig beregent en gesproeid tegen onkruiden en ongedierte. Sommige kwekers zeggen het onkruid handmatig te verwijderen.
Na 12 à 18 maanden wordt het gras gesneden met een grote, volautomatische machine. Dit gebeurt in stroken die kunnen variëren in breedte en lengte. Tijdens het snijden worden de graszoden opgerold en machinaal op een pallet geplaatst. Vervolgens kunnen ze in jouw tuin worden aangelegd.
Wat belangrijk is te weten: de graszoden worden niet op een ecologische manier gekweekt. Door het voortdurend gebruik van zware machines, wordt het bodemleven vernietigd op de akkers. Graszodenkwekerijen zijn grote monocultuur farms. De grootste graszodenkwekerij in Nederland telt 200 hectare grond (= 400 voetbalvelden groot). De graswortels worden op zandgrond gekweekt en moeten het hebben van de toegediende meststoffen, ze kunnen van nature geen sterke wortels ontwikkelen. Als dergelijke graszoden bij jou terecht komen op een even arme bodem of zeer zware grond zonder luchtige structuur en bodemleven, ontstaan er grasproblemen en meer specifiek grasschimmels. Meer weten over schimmels in het gazon?
Opgelet: Er zijn graszodenkwekers die netten in de graszoden verwerken. Deze graszoden worden dus niet door de wortels van het gras maar door de netten bij elkaar gehouden. Op die manier kunnen ze de graszoden op minder dan 12 maanden oogsten. Dit geeft niet enkel minder kwaliteit maar mogelijks later ook problemen met het grasmaaien. Netten zijn bovendien milieuonvriendelijk.
Kunstgras
Kunstgras of kunststof grasmatten zijn matten die gemaakt zijn van synthetische materialen, zoals polyethyleen of polypropyleen. Kunstgras worden vaak gebruikt als alternatief voor natuurlijk gras in tuinen, op sportvelden, dakterrassen of andere oppervlakken waar gras nodig is zonder dat het onderhouden moet worden. Deze matten worden meestal in rollen verkocht.
Nadelen van kunstgras
- Kunstgras wordt gemaakt van plastic materialen die moeilijk afbreekbaar zijn. Het productieproces vereist veel energie, en kunststof grasmatten kunnen bijdragen aan de ophoping van plastic afval als ze uiteindelijk niet goed worden gerecycled.
- Kunstgras heeft de neiging om veel warmte vast te houden, waardoor het oppervlak in de zomer heet wordt. De bodemtemperatuur onder kuststofgras is veel warmer dan de bodemtemperatuur onder asfalt.
- Kuntstofgras draag niets bij aan de biodiversiteit en hoort absoluut niet thuis in een natuurlijke tuin.
- Kuststofgrasmatten worden behandeld met chemicaliën om ze meer UV bestendig te maken.