Wat zijn aaltjes?
Aaltjes of nematoden zijn draadvormige, fijne rondwormpjes die enkel onder de microscoop zichtbaar zijn. Aaltjes worden om die reden ook draadwormen genoemd.
Deze rondwormpjes zijn een natuurlijk fenomeen dat in elke grond, elk levend wezen en elk ecosysteem aanwezig is. Aaltjes is een verzamelnaam voor in de grond levende rondwormen.
Aaltjes, draadwormen, rondwormen en nematoden worden als term door elkaar gebruikt terwijl men in de volksmond hiermee hetzelfde bedoeldt.
Voordelen van bestrijding met aaltjes
Aaltjes hebben veel voordelen ten opzichte van andere bestrijdingsproducten:
- Aaltjes werken op specifieke plaaginsecten.
- Het is een duurzame manier van plaagbestrijding: ze hebben geen impact op het milieu en laten geen residu achter.
- Ze zijn onschadelijk voor andere levende organismen, huisdieren en mensen.
- Overdosering kan geen kwaad. De plaag zal daardoor sneller opgelost worden.
- Er kan geen resistentie ontstaan zoals bij chemische producten. De aaltjes blijven werken, hoe vaak je ze ook toepast.
- Aaltjes zijn veilig te gebruiken in de moestuin. De groenten kunnen meteen na een toepassing geoogst worden.
- De aaltjes kunnen zelf geen plaag worden.
- Gedode keverlarven of slakken kunnen nog steeds veilig als voedsel gegeten worden door zoogdieren zoals egels en mollen.
Hoe aaltjes toepassen?
Als biologische bestrijding kunnen aaltjes op twee manieren worden gebruikt:
- Ondergronds wanneer de schadelijke insecten in de grond zitten.
- Bovengronds als de insecten schade aanrichten op het blad of gras.
Aaltjes toepassen in de bodem
In de grond bestrijd je allerlei plagen zoals rouwvliegjes, slakken, engerlingen, emelten, taxuskeverlarven en mieren met aaltjes. Hoe de aaltjes toepassen?
- Maak de grond eerst vochtig als deze niet vochtig is
- De aaltjes moeten in de grond kunnen doordringen. Boomschors en andere obstakels moeten vóór toepassing verwijderd worden. Je kan wel aangieten op bodembedekkende planten, maar dan moet je na behandeling goed naspoelen. Zo voorkom je dat de aaltjes aan de planten blijven kleven.
- De aaltjes worden opgelost in water en verdund in de juiste verhouding. De aaltjes worden vervolgens op de grond verspoten met een nematodenspuit of aangegoten met de gieter.
- De aaltjes gaan de schadelijke insecten in de grond bacterieel vergiftigen.
- De grond moet minstens twee weken vochtig worden gehouden. In droge grond sterven de aaltjes af.
Aaltjes inzetten tegen bladplagen
Plagen zoals trips, rupsen, larven van coloradokever en teken kunnen met aaltjes worden bestreden. Hoe de aaltjes dan gebruiken?
- Verspreid de aaltjes 's avonds bij valavond. Aaltjes verdragen immers geen UV licht.
- De te behandelen planten goed vochtig maken.
- De aaltjes oplossen in water en verspuiten met een drukspuit met maximum 5 bar en spuitdop-opening groter of gelijk aan 1mm. Alle interne filters verwijderen.
- De aaltjes dringen de insecten op het blad binnen. Degenen die geen gastheer hebben gevonden, sterven af zodra het licht wordt.
- De aaltjes scheiden bacteriën uit in de schadelijke insecten waardoor deze afsterven.
Aaltjes oplossen in water
De aaltjes of nematoden moeten altijd opgelost worden in water. Gebruik nooit het zakje met aaltjes in droge vorm want dan kunnen ze niet werken.
De aaltjesoplossing wordt verdund in functie van de oppervlakte die je wilt behandelen. Er is steeds een gebruiksaanwijzing bijgesloten.
Lees ook Hoe aaltjes toepassen?
Aaltjes kopen - aaltjes voor huis en tuin
Van nature zijn er ontelbare soorten nematoden. Voor gebruik in huis en tuin kan je bij Rootsum terecht voor 5 verschillende soorten aaltjes of nematoden en een mix van enkele soorten.
- Phasmarhabditis hermaphrodita (PH) aaltjes
- Steinernema feltiae (SF) aaltjes
- Steinernema carpocapsae (SC) aaltjes
- Heterorhabditis bacteriophora (HB) aaltjes
- Steinernema kraussei (SK) aaltjes
Bij Rootsum staat kwaliteit boven alles. Naast kwaliteitscontrole, worden aaltjes net als andere levende producten, gekoeld verzonden indien het te warm is.
Hierbij onze aaltjes producten tegen verschillende plaaginsecten:
- Stenema: Aaltjes tegen rouwvliegjes
- No-slug: Aaltjes tegen slakken
- B-green en B-green+: Aaltjes tegen engerlingen
- C-green: Aaltjes tegen emelten
- Mier-run: Aaltjes tegen mieren
- Kraunema: Aaltjes tegen taxuskever
- Felti-care: Aaltjes tegen verschillende plaaginsecten zoals trips, de fruitmotlarve, larven van de coloradokever, aspergekever en eikenprocessierups.
- Carpo-care: Aaltjes tegen rupsen van buxusmot, nachtvlinders en nachtuilen, aardrupsen, koperwormen en ritnaalden, veenmollen en emelten, tuinvlooien, larven van grote dennenkever en de volwassen dennensnuitkever.
- Meng Felti-care en Carpo-care tegen schadelijke bodeminsecten zoals koolvlieg, preivlieg, wortelvlieg, bonenvlieg, aspergekever.
Weetjes over aaltjes
Wil je nog meer weten over aaltjes? Lees dan zeker verder!
Waar komen aaltjes vandaan?
Aaltjes of nematoden komen van nature overal ter wereld voor. Er zijn veel verschillende soorten die zich aan uiteenlopende habitats hebben aangepast.
De meeste aaltjes leven in de bodem, zowel in natuurlijke bodems als tuinen en parken. Andere soorten kunnen in water overleven (zoetwater en zeewater). Denk bijvoorbeeld aan meren, beken, rivieren en oceanen.
Sommige aaltjes soorten overleven in extreme situaties zoals diep onder zee, in warmwaterbronnen, woestijnen en poolgebieden.
Sommige specifieke aaltjes leven in of op planten. Ze voeden zich met wortels, stengels en bladeren van specifieke planten. Dat kunnen zowel gecultiveerde als wilde planten zijn.
Er zijn aaltjes die als parasieten in insecten, zoogdieren, vogels en reptielen leven. Bij deze groep horen de gecommercialiseerde aaltjes die op slakken of larven van insecten parasiteren.
Bepaalde specifieke soorten kunnen mensen infecteren. In dit geval denken we aan de spoelworm.
Wat doen aaltjes in de grond?
Aaltjes zijn van nature in de grond aanwezig en maken daar, net als alle andere organismen deel uit van het bodemvoedselweb. Ook in de bodem is het een kwestie van eten en gegeten worden. Aaltjes hebben hierin een belangrijke rol te vervullen.
Veel nematoden voeden zich met bacteriën en schimmels die in hun structuur stikstof (en fosfor) hebben opgeslagen. De nematoden hebben deze stikstof niet nodig en scheiden die terug uit in de bodem. Zo komt de stikstof ter beschikking van de planten en dragen de aaltjes bij aan het langzaam vrijgeven van opgeslagen voedingsstoffen in de grond.
- Aaltjes zorgen, net als regenwormen, voor een betere bodemstructuur. Aaltjes wriemelen door de bodem waardoor ze kleine gangetjes maken die de bodem verlucht.
- Er zijn ook roofnematoden die zich voeden met schimmels en andere nematoden. Of met insectenlarven of slakken zoals de gecommercialiseerde roofnematoden.
- Er zijn ook aaltjes die zich voeden met plantenwortels. Deze vormen soms in de beroepsteelt een probleem ten gevolge van monocultuur.
Hoe komen aaltjes tot leven?
Net als vele organismen doorlopen aaltjes verschillende stadia van ei tot volwassen aaltje. Na het ei stadium komen er vier larvale stadia. Als je aaltjes koopt, bevinden die zich in het derde larvestadium. Je koopt dus een levend product. In dit stadium kunnen ze tijdelijk overleven zonder gastheer maar gaan ze wel effectief op zoek naar een prooi om te parasiteren zo vlug ze in de grond terecht komen.
Na het vierde larvestadium ontstaan volwassen aaltjes. Er zijn zowel mannelijke als vrouwelijke aaltjes. Ze paren met elkaar zodat het vrouwtje weer eitjes kan afleggen. In geval van de insectetende aaltjes gebeurt de paring in de gastheer (slak, keverlarve, larve van rouwvlieg) waarin ze leven. Vrijlevende en plantetende aaltjes paren in de bodem.
Kunnen aaltjes zwemmen?
Insectetende aaltjes kunnen niet echt zwemmen zoals vissen maar bewegen zich via het vocht dat rond de bodemkorrels aanwezig is. Dit doen ze door zich als een slang te buigen en te strekken. Al voortbewegend zoeken de insectparasitaire aaltjes hun prooien om binnen te dringen. Ze vinden die doordat de insecten chemische signaalstoffen, kairomonen genaamd, uitzenden. Iets gelijkaardig als feromonen bij motten en vlinders.
Gekochte aaltjes worden eerst opgelost in water om vervolgens hiermee de grond of de bladeren te besproeien. Aaltjes kunnen maximaal enkele uren in de wateroplossing overleven. Ze moeten dus zo snel mogelijk verdeeld worden over de bodem ingeval van een grondbehandeling en over de bladeren van planten ingeval van een bladbehandeling.
Zitten er aaltjes in de potgrond?
Aaltjes kunnen effectief voorkomen in potgrond. Het zijn vooral vrijlevende aaltjes die van nature in potgrond voorkomen. Ze voeden zich met bacteriën, schimmels en algen die in de potgrond aanwezig zijn. Ze zijn onschadelijk voor de potgrond en de planten.
Waar helpen aaltjes tegen - verschillende soorten aaltjes kopen
Aaltjes zijn natuurlijke vijanden van specifieke insecten en slakken die we hieronder bespreken.
Aaltjes kopen tegen slakken
Slakken bestrijden met aaltjes is bijzonder doeltreffend, omdat je het probleem bij de bron aanpakt. Ongeveer 90% van de naaktslakken bevindt zich namelijk onder de grond.
De aaltjes dringen de slakken binnen en scheiden daar bacteriën af die de slak doden. In het dode slakkenlichaam ontwikkelen zich vervolgens nieuwe aaltjes, die op hun beurt op zoek gaan naar een volgende prooi.
No-slug doodt enkel slakken en is niet schadelijk voor andere organismen zoals regenwormen, insecten, mijten en teken.
Aaltjes tegen engerlingen kopen
Rootsum biedt twee soorten aaltjes tegen engerlingen aan: B-green en B-green +
B-green bevat aaltjes Heterorhabditis bacteriophora en B-green+ bevat twee soorten aaltjes en werkt beter tegen de grote engerlingen.
De aaltjes zoeken de engerlingen in de grond op, dringen er binnen en scheiden bacteriën uit in hun lichaam waardoor de engerlingen afsterven. Pas de aaltjes op de juiste moment toe om het beste bestrijdingseffect te bekomen. Lees alles over engerlingen.
Aaltjes tegen rouwvliegjes
Bij Rootsum kan je aaltjes tegen rouwvliegjes bestellen onder de naam Stenema.
Rouwvliegjes zitten in de potgrond van kamerplanten of stekken. Vooral als je zelf veel kamerplanten stekt of tuinplanten opkweekt, trek je gemakkelijk rouwvliegjes aan. In vochtige, warme omgevingen voelen ze zich optimaal.
Stenema aaltjes dringen de larven binnen en scheiden bacteriën uit, waardoor deze afsterven. In de dode larven ontwikkelen zich nieuwe aaltjes die na een week vrijkomen in de potgrond en nieuwe larven infecteren.
TIP: behandel steeds alle kamer- en potplanten, ook als ze niet aangetast lijken. Zo vermijd je dat een nieuwe plaag ontstaat.
Wil je meer ervaringen lezen over ervaringen met aaltjes tegen rouwmug, bekijk hier.
Aaltjes tegen taxuskever
Rootsum heeft twee soorten aaltjes om de larven van taxuskever te bestrijden: Kraunema en B-green. Kraunema (Steinernema Kraussei) wordt toegepast van maart tot half april en van september tot eind oktober. B-green (Heterorhabditis bacteriophora) gebruik je in juli en augustus tegen de larven van taxuskever.
De aaltjes gaan de larven opzoeken en infecteren. De bacteriën waarmee de aaltjes in symbiose leven, worden in de larven gespuugd. Hierdoor gaat de inhoud van de larven verslijmen.
De aaltjes voeden zich met de lichaamsoplossing van de larven en planten zich in de dode larven voort. Na een week biedt een nieuwe generatie aaltjeslarven zich aan.
Meer lezen over taxuskever. Voor ervaringen van onze klanten, bekijk hier.
Aaltjes kopen tegen emelten
Emelten zijn pootloze larven van langpootmuggen. Langpootmuggen leven maar enkele dagen en voeden zich met nectar. Hun larven (emelten) kunnen veel schade aanrichten in grasland, gazons en groentebakken.
C-green aaltjes zijn een natuurlijke oplossing voor de bestrijding van emelten. De beste toepassingsperiode is van september tot half/eind oktober. Op dat moment zijn jonge emelten aanwezig die erg vatbaar zijn voor de aaltjes.
Aaltjes tegen ritnaalden
Aaltjes tegen ritnaalden kan je bij Rootsum kopen onder de merknaam Carpo-care.
De aaltjes moeten worden opgelost in water. Vervolgens kun je deze oplossing op de blote grond aangieten met een gieter of verspuiten met een nematodensproeier.
Ze gaan in de grond de ritnaalden aanvallen en deze bacterieel vergiftigen. De beste behandelingsperiode is van augustus tot eind september.
Soorten aaltjes in de natuur
Aaltjes behoren tot de grote groep van rondwormen die onze aarde bevolkt. Er zijn 25.000 beschreven soorten van de naar schatting 10 miljoen bestaande soorten aan rondwormen.
Van nature bevindt zich 90 % van de rondwormen in de bovenste 15 cm van de bodem. Ook in de mens kunnen zich circa 35 soorten rondwormen vestigen.
De meest bestudeerde soorten zijn de parasiterende aaltjes: plantenparasitaire, insectparasitaire en schadelijke vrijlevende aaltjes, zoals de wortellesieaaltjes.
Plantparasitaire aaltjes
Deze aaltjes hebben een plant als gastheer nodig om zich voort te planten. Bij afwezigheid van een gastplant kunnen ze zich ook voortplanten op schimmelweefsel, waardoor ze schade aan de wortels van planten veroorzaken. Dit leidt tot wortelgallen, slechtere groei en misvormingen van de plant.
Bekende soorten plantparasitaire aaltjes zijn bladaaltjes, stengelaaltjes, aardappelcystenaaltjes, wortelknobbelaaltjes en wortellesieaaltjes. Ze verspreiden zich via plantmateriaal, grond, werktuigen, dieren of bepaalde insecten.
Insectparasitaire aaltjes
Deze roofnematoden zijn niet schadelijk voor planten maar leven in insecten en hun larven. Deze aaltjes leven samen met bacteriën, die ze vrijlaten zodra ze een prooi binnendringen. De bacteriën doden de plaaginsecten, waarna de aaltjes zich voeden met de opgeloste resten en zich verder ontwikkelen.
Er zijn twee belangrijke groepen aaltjes die als biologische bestrijders worden ingezet: Heterorhabditidae en Steinernematidae. Heterorhabditis zoekt actief naar insecten, terwijl Steinernema wacht tot een insect passeert.
Vrijlevende aaltjes
Vrijlevende aaltjes zijn in staat om buiten planten of insecten te leven, maar kunnen de wortels en ondergrondse stengeldelen van planten toch aantasten. De vrijlevende wortelaaltjes kunnen zich op veel gastplanten nestelen. Ze komen vooral op zandgronden voor.